• Sumo


Šta je Q ugao?

Q ugao predstavlja funkcionalni ugao kolena posmatranog sa prednje strane. On je povezan sa balansom sila mišića pokretača kolena, ali takodje zavisi i od oblika i razvoja kostiju donjeg ekstremiteta. Pri pokretima kolenog zgloba Q ugao je jedan od faktora koji utiču na putanju čašice duž njenog žleba na butnoj kosti, time i na pojavu bolova u prednjem delu kolena.

Koliko normalno iznosi Q ugao?

Normalna vrednost Q ugla merenog u stojećem stavu iznosi od 5-10 stepeni.

Usled šire karlice, kod žena je ovaj ugao nešto veći nego kod muškaraca.

Kako se meri Q ugao?

On predstavlja ugao izmedju dve zamišljene osovine koje se seku u centru čašice:

  • jedna od tog centra polazi naviše do SIAS (prednje gornju bedrenu bodlju) na karličnoj kosti
  • druga se pruža do golenjačnog ispupčenja (tuberositas tibiae) na potkolenici

Posledice povećanog Q ugla

Stanja povezana sa povećanim Q uglom:

  • Iliotibijalni sindrom (ITBS) (link ka tekstu)
  • Sindrom prednjeg bola u kolenu (patelofemoralni bolni sindrom) (PFPS) (link ka tekstu)
  • Lezija prednje ukrštene veze (ACL) (link ka tekstu)

Povrede usled prevelikog Q ugla se mogu svrstati u jednu od tri kategorije:

  1. Mišićni disbalans:

Veliki Q ugao teži da povuče čašicu put upolje usled pravca dejstva kvadricepsa, i skraćenja tractus iliotibialisa. Ukoliko to nije uravnoteženo dovoljnim tonusom donjeg dela unutrašnjeg vastusa (vastus medialis obliquus), pokreti čašice se izvode dominantno preko spoljašnje strane umesto duž sredine za nju predvidjenog useka na butnoj kosti.  Povećano opterećenje fokusirano na samo deo površine patelofemoralnog zgloba dovodi do degenerativnih promena praćenih bolom.

Ovo se može tretirati istezanjem tractus iliotibialisa, povećanjem tonusa vastus medialis obliquusa i gluteus mediusa, u cilju popravljanja putanje kretanja čašice tokom fleksije zgloba kolena.

  1. Biomehanička kompenzacija

Preterano veliki Q ugao može dovesti do izmene obrasca kretanja, naročito stopala. Valgus položaj kolena favorizuje pronaciju (uvrtanje) stopala, što predstavlja predispoziciju za povrede stopala, naročito pri trčanju.

U ovom slučaju povoljan efekat daju supinacioni ulošci, ili anti-pronacione, po meri radjene ortoze za podršku skočnog zgloba i stopala.

  1. Laksacitet i nestabilnost kolenog zgloba

U valgus položaju kolena unutrašnji uzdužni ligament postaje izdužen, i time insuficijentan osim pri punom osloncu. Ovo se u manjoj meri dogadja i sa prednjom ukrštenom vezom. U vezi sa tim, prosečno veći Q ugao kod žena se smatra faktorom rizika za povredu prednje ukrštene veze.

Jedno od rešenja su balansirane vežbe usmerene na stimulaciju propriocepcije kako bi se povećala stabilnost pasivno nestabilnog kolena.

Facebook Comments
Latest posts by Dr Duško Spasovski (see all)

Povezani tekstovi:

Kako povijati bebu I deo - razvojni poremećaj kuka
Ravna stopala II deo - lečenje
Izbor fizičke aktivnosti u dečjem uzrastu